ЦГБ им. Н. Островского

Ұлттың ұлы қазынасы»

(Б. Майлиннің туғанына 120 жыл толуына арналған еске алу кеші)

                       

Жүргізуші: 

Құрметті жиылған қауым!  Біз бүгін қилы заманда туып, қиямет кешіп мерт болған ғазиз жанның атын ардақтап, аруағын ұлықтауға  жиналдық. «Ұлылардың мұрасы да, мұраты да, атақ-даңқы да, мерейтойы да – кейінгіге үлгі. Ал үлгіге қарап ұрпақ өседі»,- деген  ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаев. Бүгінгі ұрпаққа сондай ірі тұлғалардың мерейтойын тойлау бақыты бұйырып отыр. Әр дәуірдің, әр заманның мыңнан бір туар тұлғаларын уақыт жасары хақ. 20-30 жылдардағы бетке ұстар, мақтаныш етер небір жайсаң жандардан айырылғанымыз ұмытылмас, өшпес қасіретіміз болып қалды. Сондай зиялы, биік, парасатты және аяулы адамдардың бірі, қазақ кеңес әдебиетінің іргетасын қалаған «алыптар тобындағы» ірі ақын, іргелі прозаик, және драматург ұлттық мәдениет пен өнеріміздің жалынды жыршысы, қоғам қайраткері Б. Майлиннің туғанына биыл 120 жыл толып отыр.  

Ақырындап күй ойналып тұрады. (Студент шығып арнау оқиды.) 

«Суреткер» (Б. Майлинге)

Айтылар сөз емес бұл үй арасы,

Бола алған сөз анасы, күй анасы.

Қазақта Алатау мен Қаратауға

Оралған орның биік – би ағасы.

Сөз мүсінін қомдадың ар-ұяттан,

Дарыныңа көл-көсір дария аққан,

Тартып ілдің тіл жібін табиғаттан.

Бір ғажап сиқыр күш бар тіліңде ойнар,

Тылсыммен ойлағанды сырың бойлар,

Мұқыштар, Дайрабалар, Мырқымбайлар,

Желдібай, Айранбайлар, Құрымбайлар!

Тіліңде туа біткен күй қанша бар,

Күмбірлеп көкірегіне сыйған солар,

Зейнешің, Күлпашың мен Раушаның,

Күлтай болыс, Ұлбосын, Биғаншалар.

Халқының көріп-сезіп кемел кезін,

Жеткізуді білесің неге көзін.

Қарапайым қазақтың ақыны сен,

Қарапайым қара сөз шебері өзің.

Ал бүгін жаңғыртқанда ел өмірді,

Ардақтап асыл талант, өнеріңді.

Мәңгі тірі деген соң мен де алдыңда,

Дауыстап тұрмын оқып өлеңімді  (Қалижан Бекхожин)

Құрметті студеттер, қонақтар сіздер ҚГК студенті Ғалым Дариғаның мәнерлеп оқуында Қалижан Бекхожинның «Суреткер» атты Б.Майлинге арналған  арнауын тыңдадыңыздар.

Жүргізуші: 

Б. Майлинді еске алуға жиналған қонақтармен таныстырып өтейін.

1.Белгілі  ақын, журналист, филология ғылымдарының кандидаты, Қазақстан жазушылар одағының мүшесі Нағашыбай Мұқатов.

2.Қостанай таңы газеті сайтының редакторы Хазиз Мешіт.

3. Облыстық өлкетану мұражайы ғылыми әдістемелік жұмыстар бөлімінің меңгерушісі Оташева Назима Қуанышбайқызы. 

             

Жүргізуші:

Қазақтың “Үш алыбының” бірі Бейімбет Майлинің өмір жолын кейінгі жас ұрпаққа таныстыру, шығармаларын бүгінгі күн тақырыбынан алыс кетпегендігін насихаттау, көркем әдебиет тағдырына бей-жай қарамайтын әр азаматтың міндеті болса керек. Бүгінгі іс-шараның  міндеті де осы.

Бейімбет Майлиннің өмірлері қысқа, тағдырлары ауыр болғанымен шығармашылық ғұмырбаяндары, ғибратты да мәнді өмір жолдары ұрпағына қай ғасырда болса да үлгі, өнеге. 

Өр ақын Ғафу Қайырбеков:

Өлшеуге болса батырларменен ерлікті,

Өлшеуге болса ұраныменен елдікті,

Сонау бір күнде өрісін созған өнердің

Өлшеуге болар Бейімбетпенен кендікті.

Даладай үнсіз, тауындай биік сол ағаң,

Дамылсыз жазып, кітаптан сарай қалаған,- деген жыр жолдары Бейімбеттің зор еңбеккерлігін паш етеді.

Нағашыбай аға бүгінгі шараға байланысты, жалпы Б.Майлин мұрасының жастарға берер үлгі –өнегесі жайында өз ойыңызды білдірсеңіз.

Жүргізуші:

Бейімбет Жармағамбетұлы Майлин Қостанай өңірінен шыққан ірі танымал тұлғалардың бірі. Майталман қаламгер, сөз маржанын төгілткен Б.Майлиннің өзі өмір сүрген заманда шығармалары жарияланбаған республикамызда басылымдар болған емес. Ол Қостанайда шығып тұрған «Ауыл» газетінде де абыройлы қызмет атқарды. Би ағаның журналистік баспасөздегі қызметі бүгін де үйренерлік, үлгі тұтарлық өнеге.

Біздің облымызда өңірдің қаламгерлерімен жұмыс жасайтын сол жазушылар одағының филиалы бар. Ендеше сөз кезегін өз бастауын «Ауыл» газетінен алған қазіргі облыстық «Қостанай таңы» газеті сайтының редакторы Хазиз Мешітке беріледі. 

Мешіт өзіңіз қызмет етіп отырған газеттің ұйымдастырушысы осындай танымал тұлға екені де мәртебе. Енді өзіңіздің бір- екі ауыз жылы лебізіңізді естісек...

Жүргізуші:

Туған елін, кіндік қаны тамған жерін қай кезеңде де өмір сүруінің тар жол тайғақ кешуінде есіне алмайтын, алыста жүрсе сағынбайтын бұл дүниеде пенде болмас. Ал ақын адамдар сол еліне, жеріне, атамекенге деген сүйіспеншілігімен махаббатын жыр жолдарымен кестелеп, өлеңмен өрнектейді. Олай болса кезекті Б. Майлин өлеңдерін оқуға Қостанай гуманитарлық колледжінің студенттерін ортаға  шақырамын.

Б. Майлин «Гүлденсе ауыл-гүлденеміз бәріміз »

Гүлденсе ауыл-гүлденеміз бәрәміз 

Ауыл – дене, біз-қозғатар жанымыз.

Кел ,еңбекші қол ұстасып бір туға,

Жиналайық қалмай жақсы, кәріміз!

Азулының азу тісін сындырып,

Теңдік күні туғандығын шын қылып.

Ауылдағы әрекеттің бәрін де

Жермен-жексен жіберейік жүн қылып!

Гүлденсе ауыл-гүлденеміз бәрәміз 

Ауыл – дене, біз-қозғатар жанымыз.

Кел ,еңбекші, теңдік туын қолға ұстап,

Келгенінше тырысайық әліміз!....

Б. Майлин «Даң болу»

Жаным нені сезесің?

Қайғыдан ескі безесің.

Жоқты ізденіп,әуре боп,

Қиялым қайда кезесің?

Мен ешнәрсе көрмедім,

Көрсем де, көңіл бөлмедім,

Көзім жетсе соңына,

«Барасың қайда?» - дер ме едім.

Серпілмеген тұман бар,

Ашылмаған күмән бар,

Басқа түскен сойқанның

Байқадың ба мендеуін

Құралдың мыңнан бірі жоқ,

Жеткізем деген түрі жоқ,

Алды-артымды болжамай,

Қиын сырына сенбегім

Ойлай-ойлай әр істі,

Айқайды көріп, жарысты,

Жалғыз басым даң болып,

Өзімнен-өзім терледім...

Б. Майлин «Мұқтаждық»

Ай, мұқтаждық, кесел болып тұрдың ғой!

Талапкерге қарсы тұзақ құрдың ғой!

Қолды созып, бойды жазып жүргізбей,

Ауруы жоқ бір мүгедек қылдың ғой.

Тоқтау салып кейін қарай тартасын

Жас талапқа бір ауырлық артасың.

Сөндіресің жалындаған жүрегін,

Түбін қағып, жел гулетіп қалтасын

Біз- Б. Майлиннің мұрасына мұрагер болу бақытына ие болған, қаламгерлік қабілетіне қызығып, талантына тамсанып, оның өлмес өнегесін танып білуге талпынған талаптылармыз. Енді экраннан алаштың ардақтысы Бейімбет Майлиннің ғұмырлық шығармалары жайында үзінді тамашалаңыздар.

Видеоролик

Жүргізуші:

Құнды мұралар олар туралы деректердің сақталатын жері мұражай болғандықтан ол бағалы заттарымен дараланады, сурет те, құжат та музей үшін құнды ғой. Мұражайдағы әрбір затқа қарасаң, тарих пердесі ашыла бастайды. Сол қазына, сол көненің көзі – асыл мұраларымызды ардақтап, көздерінің қарашығындай сақтаған сізге сөз кезегін ұсынамын.

Мұражай қызметкерінің сөзі

Жүргізуші:

Сіз арқылы қаншама мағұлматтарға қанық болдық. Ой бөлісіп, тыңдаушыларға берген құнды мәліметтеріңіз үшін рахметімізді айтамыз.

Көрме «Алыптар тобының ақиығы»

Ғайша таныстырады.

Жүргізуші:

Қазақ әдебиетінде көркем проза жанрын дамытуда Б. Майлин шығармашылығының алатын орны ерекше. 

Жиырмасыншы жылдары жас буын  жаңа ғана сауатын ашып, кітап оқи бастағанда есте ерекше қалған шығармалар, автордың есімдерін де санаға жазғаны белгілі. Майлин десек «Шұғаның белгісі» бірден есімізге түседі. Бұл шығарма махаббат трагедиясын толғайтын шығарма.Ендігі кезекте «Шұғаның белгісінен» үзінді тамашалайық.

«Шұғаның белгісі» пьесасынан үзінді. Сахналық көрініс.

Сіздердің алдарыныңызда «Шұғаның белгісі» пьесасынан көрініс көрсеткен Қостанай Мемлекеттік Университетінің студенттері Жантықпаева Жадыра мен Жүзтаева Нұрзат.

Жүргізуші:

Бейімбет қазақ әдебиетінің барлық жанрында тыңнан жол салысқан жазушы, және бергенінен берері көп, әдебиет пен журналистика, драматургия саласында белгілі із қалдырған, жүйрік жазушы, абзал азамат. Тамыры тереңде, халық жүрегінде қалған алып бәйтерегіміз Б. Майлинге қала көшелеріне аттары беріліп, туған жерлерінде ескерткіш орнатылды.

Құрметті оқырмандар!

Бүгінгі таңда кітапханшылардың алға қойған мақсаты-кешегі зобалаң жылдарда халық жауы атанып, жапа шеккен, елім деп, жерім деп құрбан болған арыстарымыз бен олардың шығармаларын жас ұрпаққа кеңінен насихаттау болып табылады.

Ұлы ғұмыр үлгісін 120-шы жыл еске алып отырып, Бейімбет мұрасы бүгін және мәңгілік баршамызға рухани азық болып қала бермек. 

Назарларыңызға рахмет. Сау болыңыздар!